Wat is goudleer?
Goudleer, dat zijn oorsprong in de 6e eeuw heeft, is leer waarop een goudglans wordt aangebracht. Deze goudglans wordt verkregen door bladzilver op het leer aan te brengen en het daarna te voorzien van een gele vernislaag. Goudleer is dus geen verguld leer, zoals de naam doet vermoeden.
Op opgespannen vellen leer wordt een laagje bladzilver aangebracht. Om te voorkomen dat het zilver direct gaat oxideren, worden twee lagen vernis aangebracht die de uiteindelijke goudkleur geven. Na het vernissen worden de overige kleuren aangebracht.
Een andere bewerking is het aanbrengen van reliëf in het goudleer. Dit zogenaamde ´verheven´ leer was aanvankelijk karakteristiek voor de Noordelijke Nederlanden. Met behulp van een mal wordt het goudleer in reliëf gedrukt, waarna het met de hand wordt ingeschilderd en eventueel verder beschilderd.
Er wordt uitsluitend gewerkt met verven en vernissen op waterbasis, die voldoen aan de moderne regelgeving. Het plantaardig gelooide leer dat wordt gebruikt zorgt voor een ambachtelijk, eerlijk en milieubewust product.
Goudleer in de middeleeuwen
Rond de Middeleeuwen werd het goudleer in Spanje gemaakt. De Spanjaarden gaven het goudleer de benaming ‘Guadamaciles’. Deze werden in verschillende steden geproduceerd, waaronder in de stad Cordoba, waar de vervaardiging van goudleer in de 9e eeuw al zou hebben bestaan. Cordoba gold als voorbeeld voor vele andere productieplaatsen die daarna in het Noorden van Spanje werden opgericht. Bekende steden zijn Madrid, Valladolid en Ciudad. Ook in Portugal, Lissabon, werd goudleer geproduceerd. De productie en de kwaliteit van het goudleer werd gecontroleerd door gilden. Van de 14e tot en met de 17e eeuw werd het goudleer geëxporteerd naar verschillende delen van Europa.
Goudleer in de 17e eeuw
Vanaf de 17e eeuw begon ook de rest van Europa goudleer te produceren. Voor Spanje betekende dit een zware klap voor de goudleerindustrie. De nieuwe goudleerbedrijven vestigden zich destijds vooral in Italië met als belangrijkste stad Venetië. Hier werd de techniek licht gewijzigd, door bij de bewerking minder reliëf te gebruiken. Dit goudleer vond ook zijn weg naar Frankrijk en Vlaanderen, waar sinds 1511 al goudleer werd geproduceerd. In Engeland, Nederland en Duitsland werd rond die zelfde tijd ook goudleer geproduceerd. De eerste goudleermakerij in de Noordelijke Nederlanden ontstond in 1612.
Goudleer in de 18e eeuw
Tot 1797 is Mechelen een zeer belangrijk productiecentrum van goudleer geweest. In het Noorden van Nederland waren vooral Amsterdam en Den Haag belangrijke productiecentra van goudleer. Zowel in de 17e als in de 18e eeuw was goudleer in Nederland enorm in trek als wandbekleding.
Goudleer in Nederland
Het goudleer in Nederland staat bekend om zijn sterke reliëf. Waar men in Spanje en Frankrijk vooral gebruik maakte van schaap- en geitenleder, werd in Nederland vooral het mooie, soepele kalfsleer gebruikt. Het goudleer werd gebruikt als muurbekleding maar werd ook toegepast op stoelen, meubels, en koffers. Goudleer is terug te vinden in paleizen, kastelen en overheidsgebouwen.